Ćwiczenia z zakresu małej motoryki i grafomotoryki

Można zadać sobie pytanie, jakie ćwiczenia będą tutaj najbardziej wskazane? Co można robić wspólnie z dziećmi? Jakie materiały do tego wykorzystywać? Zapraszam do zapoznania się z treścią tego materiału.

Mała motoryka to nic innego jak sprawność dłoni i placów. Rozwija się już od pierwszych miesięcy życia dziecka. Wraz z upływem czasu mały człowiek jest w stanie wykonywać coraz bardziej skomplikowane i zaawansowane zadania. Przedszkole jest natomiast takim okresem w życiu dziecka, w którym możliwe staje się ciągłe doskonalenie umiejętności z zakresu małej motoryki. Poniżej kilka przykładów ćwiczeń, które można wykorzystać w pracy z dziećmi:

1) Nawlekanie - może ono być związane z nawlekaniem korali, makaronu na sznurek czy innych drobnych elementów. Istnieje wiele pomocy, które można użyć w pracy z dziećmi.

2) Układanie puzzli – dziecko dzięki wykonywaniu tego typu ćwiczeń nie tylko doskonali umiejętności z zakresu małej motoryki, ale ćwiczy także spostrzegawczość, koncentrację, precyzję oraz koordynację oko-ręka;

3) Zabawy konstrukcyjne - mają one wiele różnorodnych zalet. Dzieci bawiąc się klockami lub mozaikami doskonalą koordynację oko-ręka, ćwiczą precyzję oraz prawidłowy chwyt różnych przedmiotów. Jednocześnie mają szansę rozwijać kreatywność, wyobraźnię i są w stanie odczuwać radość z prawidłowo wykonanego ćwiczenia;

4) Zabawy z klamerkami – klamerki są bardzo prostą pomocą, którą można wykorzystać do zabawy zarówno w środowisku domowym, jak również przedszkolnym. Dzięki temu doskonalony jest chwyt pęsetowy. Klamerki można przypinać do sznurka lub kawałka materiału. Ciekawą aktywnością wydaje się również ta, w której przypinamy klamerki do ubrania dziecka (do pleców) i prosimy, aby je samodzielnie ściągnęło, wykorzystując raz prawą, a raz lewę rękę do zabawy;

5) Przenoszenie przedmiotów z wykorzystaniem szczypiec - dziecko dostaje drewniane szczypce, a na podłodze rozsypujemy koraliki. Zadaniem dziecka jest ich przeniesienie np. do słoika lub butelki. Można połączyć to z doskonaleniem umiejętności pracy naprzemiennej oraz z przekraczaniem linii środka ciała. Wówczas ustawiamy dwa pojemniki. Zadaniem dziecka jest wrzucanie koralików prawą ręką do pojemnika ustawionego po lewej stronie i odwrotnie;

6) Zgniatanie gąbki nasączonej wodą;

7) Zgniatanie kulek z papieru, bibuły – zadaniem dziecka jest robienie kulek, a następnie ich rozprostowywanie. To drugie zadanie bywa zdecydowanie trudniejsze. Żeby podnieść stopień trudności zadania, można dać dzieciom zamiast papieru, folię aluminiową;

8) Zakręcanie i odkręcanie słoików lub otwieranie różnego rodzaju pudełek;

9) Zabawy z wykorzystaniem drucików kreatywnych;

10) Przelewanie wody z jednej dłoni na drugą, moczenie palców w farbie lub wodzie i ich strzepywanie na kartkę.

Czasem najłatwiej zabawy są tymi, które przynoszą najszybciej efekty. Małą motorykę można doskonalić poprzez:

· pocieranie dwóch rąk o siebie;

· klaskanie;

· wyklaskiwanie rytmów;

· uderzanie palcami o stolik udają padanie deszczu;

· udawanie za pomocą rąk grania na flecie czy trąbce;

· witania się placami ze sobą.

Zabawy z zakresu małej motoryki to również wszelkiego rodzaju aktywności plastyczne. Dobrze jest więc wykorzystywać na zajęciach plastelinę, modelinę, ciecz nienewtonowską. Dzieci lubią malowanie placami z wykorzystaniem farb. Malowanie można prowadzić na folii bąbelkowej, szarym papierze lub tekturze. Warto także wykorzystać inne substancje brudzące do pracy, takie jak pianka do golenia, kisiel, galaretka, jogurt naturalny, itp.

Wszystko to, ma na celu wykształcenie prawidłowych umiejętności z zakresu grafomotoryki. Oczywiście ten obszar można również usprawnić. Warto wykorzystać wówczas takie aktywności jak:

1) układanie obrazków z wykorzystaniem np. zapałek lub patyczków do liczenia;

2) rozwałkowywanie dłońmi plasteliny;

3) wycinanie – tutaj warto pamiętać o kilku zasadach. Jedną z najważniejszych jest wybranie odpowiedniego narzędzia. Warto zacząć też od prostych linii, które dziecko rozcina i stopniowo przechodzić do bardziej złożonych zadań, np. linii ukośnych, figur geometrycznych;

4) wydzieranie kawałków papieru lub robienie kulek z bibuły i wyklejanie tym obrazków;

5) malowanie kredkami małych przestrzeni;

6) kopiowanie obrazków bez odrywania rąk;

7) zabawy z wykorzystaniem kalki technicznej;

8) kończenie rozpoczętego wzoru;

9) wykonywanie szlaczków;

10) zapisywanie liter, wyrazów w liniaturze.

Do ćwiczeń grafomotorycznych konieczne jest wybranie odpowiednich narzędzi pisarskich. Trzeba pamiętać więc o tym, aby kredki były na początek grubsze, żeby łatwiej było je chwycić w dłonie. Jeśli wybieramy kredki cienkie, zwróćmy uwagę na to, aby się zbyt szybko nie łamały. Te łamiące bywają frustrujące dla dzieci. Często też trudnością jest ich temperowanie. Zadania grafomotoryczne przy stoliku nie mogą też zajmować całego czasu zajęć. Najlepiej, żeby wprowadzać je na koniec i poświęcać na ich wykonanie maksymalnie 10 minut. Pozostała część aktywności musi być ukierunkowana na usprawnienie obręczy barkowej i poprawę umiejętności z zakresu małej motoryki. Pamiętajcie również, aby proponowane ćwiczenia były zgodne z możliwościami dziecka. Warto oprzeć się w ich trakcie na zainteresowaniach dziecka, wówczas będzie łatwiej osiągnąć zamierzony efekt.

Każde ćwiczenie z zakresu małej motoryki i grafomotoryki powinno być atrakcyjne i ciekawe. Dzięki temu, dzieci chętniej będą je wykonywały i poświęcą na nie więcej czasu. Bawcie się więc z dziećmi i dbajcie o to, aby ich nie zniechęcić, a zachęcić!

Justyna Kapuścińska-Kozakiewicz, trener grafomotoryki