Kolaż jako forma wyrazu artystycznego i ćwiczenie małej motoryki
Czas czytania: 5 minut
Kolaż jest techniką artystyczną polegająca na tworzeniu kompozycji z różnorodnych materiałów plastycznych, także tych nieoczywistych, jak zdjęcia czy projekty komercyjne. Prekursorem wykorzystywania gazet reklamowych jako narzędzia wyrazu artystycznego był Max Ernst. Zafascynowały go katalogi reklamowe pewnej firmy sprzedającej pomoce naukowe. Eksperymentował z konwencją reklamy, tworząc dzieła jak np. „Kapelusz czyni człowieka”. Do wykonanych prac artysta często dorysowywał lub domalowywał drobne elementy.
Wydzieranie jest jednym z najbardziej znanych ćwiczeń z zakresu terapii ręki: wydzieramy długie pasy z gazet, drobne kawałki korowego papieru lub konkretne kształty. Zakres ćwiczenia zależy od potrzeb dziecka i ma za zadanie poprawienie i usprawnienie precyzyjnych ruchów rąk, poprawę koordynacji oko-ręka oraz wzmocnienie koncentracji.
Inspirując się dziełami Maksa Ernsta oraz dziełami innych artystów, przedstawię kilka pomysłów na połączenie terapii ręki z techniką kolażu.
Tradycyjna wydzieranka
Częstym zadaniem dawanym dzieciom w przedszkolu jest wydzieranie drobnych kawałków z papieru i wyklejanie nimi przestrzeni ograniczonej konturem, np. jabłka czy rękawiczki. Zadanie jest kierowane w szczególności do dzieci młodszych, które dopiero rozwijają umiejętność wydzierania. Ze starszymi można wykonywać kolaże, zadając im konkretny temat, np. morze - dzieci wydzierają papier w różnych odcieniach niebieskiego i w kolorze białym, następnie wyklejają nimi całą przestrzeń na kartce, tworząc fale na morzu. Takie tło można uzupełnić o dodatkowe elementy - w przypadku morza - o ryby czy statki.
Wydzierane pasy papieru jako tło do obrazu
Wydarte paski papieru gazetowego mogą tworzyć ciekawe tło pracy plastycznej. Paski przyklejamy na arkusz papieru, następnie malujemy farbą lub flamastrami wybrany motyw. Interesująco wygląda połączenie szarej gazety z czarnym markerem. Praca jest skierowana w szczególności do dzieci młodszych, których palce jeszcze nie potrafią wykonywać precyzyjnych ruchów, a wydzieranie pasków jest idealnym ćwiczeniem małej motoryki.
Paski papieru jako geometryczna podstawa do tworzenia
Paski papieru są idealne jako podstawa do dalszego tworzenia. Dzieci mogą układać z nich kształty według własnego pomysłu czy dorysowywać wybrane elementy, tworząc niepowtarzalny obraz świata. Takie paski można również wykorzystać jako podstawę do elementów kodowania: przedszkolaki otrzymują gotowy wzór i według niego układają kompozycję.
Geometryczne kształty wydzierane z gazet
Aby utrwalić nazwy figur geometrycznych, możemy zaproponować dzieciom wydzieranie ich z gazet. Tym samym połączymy edukację matematyczną z terapią ręki. Z gotowych elementów przedszkolaki układają własne kompozycje. Można również poprosić dzieci o wydarcie z papieru konkretnych kształtów, z których da się ułożyć np. sylwetkę kota. Prosimy wtedy o wydarcie koła, które stanie się głową, dwóch trójkątów na uszy, owalu na tułów i pasków na łapy.
Kolaż inspirowany twórczością Arcimboldiego
Ten włoski artysta uwielbiał komponować twarze wykonane z warzyw i owoców. Przykładem jego prac jest „Vertumnus”. Z daleka obraz wygląda jak niepokojący portret, ale przyglądając mu się z bliska, można zauważyć poszczególne warzywa i owoce, z których składa się postać. Inspirując się jego pracami, zapraszamy dzieci do wydzierania z gazetek reklamowych artykułów spożywczych, którymi ozdobią postać człowieka. Zadanie kierowane jest do starszych dzieci, które poradzą sobie z precyzyjnym wydzieraniem elementów.
Kolaż inspirowany twórczością Jana Dziaczkowskiego
W pierwszym cyklu kolaży Dziaczkowski wykorzystywał pocztówki z różnym miejsc w Europie. Uzupełniał je zabawnymi i intrygującymi elementami. Aby wykonać pracę inspirowaną jego dziełami, dajemy dzieciom tło: pocztówkę, wydrukowaną reprodukcję obrazu lub dowolną wydrukowaną grafikę. Zadaniem przedszkolaków jest uzupełnienie tła o wydarte z gazet elementy. Zadanie kierowane jest do starszych dzieci, które poradzą sobie z precyzyjnym wydzieraniem elementów.
Kolaż inspirowany twórczością Koji Nagai
Ten urodzony w Hiroszimie artysta specjalizuje się w tworzeniu plakatów. Jego prace zawierają dużo szczegółów, są często połączeniem przeciwieństw: starego i nowego, życia i śmierci, fikcji i realizmu. Aby stworzyć taki plakat, możemy zorganizować pracę grupową lub zbiorową. Dzieci mają za zadanie wybrać elementy, które im się najbardziej podobają, a następnie skomponować z nich wspólną kompozycję - plakat. Zadanie, ze względu na precyzję i umiejętności społeczne, kierowane jest do dzieci starszych.
Kolaż inspirowany twórczością Wisławy Szymborskiej
Niewiele osób wie, że polska noblistka również tworzyła kolaże. Łączyła ze sobą poezję i formę wizualną. Inspirując się jej twórczością, możemy eksperymentować ze słowem i obrazem. Dając dzieciom materiały, zachęcamy je do stworzenia własnej historii. Przedszkolaki wydzierają poszczególne elementy, następnie dobierają do nich odpowiednie słowa znalezione w gazetach. Zadanie kierowane jest do dzieci już czytających. Wykonując je, dzieci rozwijają kreatywność, ćwiczą czytanie i małą motorykę.
Marta Żurawska
Nauczyciel wychowania przedszkolnego
Udostępnij:
