Leporello – kreatywna książka w formie harmonijki
Czas czytania: 4 minuty
To dźwięczne słowo oznacza wg SJP „książeczkę składającą się jak harmonijka, spotykaną jako ilustrowane wydawnictwo dziecięce, druk reklamowy lub katalog”, a wywodzi się z opery Mozarta „Don Giovanni” – tak nazywała się jedna z występujących w niej postaci.
Harmonijkowa forma ma wiele zalet dydaktycznych. Przede wszystkim to niesamowite ćwiczenie rozwijające małą motorykę i wyobraźnię, uczy także współpracy w grupie. Można ją wykorzystać do omawiania lektury, pór roku, nauki nowych słówek, ważnych wydarzeń historycznych, kształtowania nawyków żywieniowych. Jej układ ułatwia dzieciom rozumienie ciągu zdarzeń, następstwa czasów, kojarzenia faktów. Ale warto robić leporello jako projekt czysto plastyczny – ukazujący ulubione postaci z książek, zwierzątka, zajęcia. Przyda się również do stworzenia kroniki z wakacji albo przedstawienia historii rodziny. Dzieci mogą przygotować leporello np. na zakończenie przedszkola, aby podsumować cały czas, jaki spędziły wspólnie w grupie.
Są dwie szkoły przygotowywania leporello:
1. Z długich pasków papieru/kartonu/tektury, które następnie składa się w harmonijkę, ew. łączy po kilka tak przygotowanych elementów,
2. Z pojedynczych kartek sklejanych taśmą.
Pierwszy sposób jest trudniejszy, ale lepiej ćwiczy małą motorykę – dzieci muszą trochę pogimnastykować rączki, aby w miarę prosto wyciąć czy wydrzeć paski papieru, a następnie poskładać je na tak równe kawałki, jak tylko potrafią.
Drugi sposób pozwala na lepsze „ogarnięcie formy” – po prostu należy wyciąć odpowiednią ilość w miarę sztywnych kartek – mniejszych lub większych, do zagięcia jak zeszytowe – ułożyć je obok siebie i z obu stron skleić taśmą (można użyć bezbarwnej) lub pokusić się o łączenie ich paskami materiału lub innego papieru czy folii, oczywiście za pomocą kleju. To jednak zabawa dla starszych dzieci, które mają już sprawne palce oraz cierpliwość, by skupić się na tak żmudnej czynności.
Leporello to świetna forma do przygotowania opowiadania z elementami grafiki. Opowiadanie oczywiście wymyślamy na forum grupy, a potem szukamy do niego ilustracji. Ilustracje te dzieci mogą przygotować w formie rysunków, wydzieranek (również z gazet), wycinanek z najróżniejszych materiałów, stempli, kolaży itd.
Oto przykład prostego leporello z wykorzystaniem popularnego wierszyka o kurce: