Motoryczne przygotowanie do nauki pisania z bibułą, sznurkiem i taśmą
Współczesne dzieci często mają niestety problemy z prawidłowym chwytem – powszechne jeszcze 20 lat temu zabawy manualne, choćby klockami czy innymi drobnymi przedmiotami jak kamyczki, muszelki, guziki, groch, makaron; wycinanie, wydzieranie czy wyklejanie – praktycznie odeszły w zapomnienie. Za to godzinami używają urządzeń mobilnych, które nie tylko nie ćwiczą chwytu, przeszkadzają także w nauce koncentracji i niekorzystnie wpływają na rozwój kompetencji społecznych.
Przez nieprawidłowy chwyt dziecko – w czasie rysowania, kolorowania, wycinania – po prostu się męczy, często skarży na ból dłoni, palców czy w ogóle przedramion. Te dolegliwości można najpierw złagodzić, a potem wyeliminować, stosując najróżniejsze ćwiczenia. Nie muszą być skomplikowane ani długie, wystarczy, że będą wykonywane systematycznie. Poniżej podajemy kilka propozycji, które rekomenduje Maja Zielińska, terapeutka ręki, trenerka grafomotoryki. Jedyne, czego do nich potrzeba, to własne ręce, paski bibuły, długie kawałki sznurka i kolorowa taśma samoprzylepna.
Zaczynamy od rozgrzewki, czyli prostych ćwiczeń dłońmi, które jednocześnie uczą koordynacji i kierunkowości ruchów, równowagi statycznej i dynamicznej oraz orientacji w schemacie ciała (somatognozji).
1. Nauczyciel staje obok grupy dzieci. Pokazuje swoją prawą rękę i poleca dzieciom, aby zrobiły to samo. Następnie prosi o jej opuszczenie, potem np. o wysunięcie do przodu, w bok, do tyłu. Analogiczne ćwiczenia wykonuje lewą ręką; dzieci je powtarzają. Nauczyciel koniecznie cały czas obserwuje, czy wszyscy podopieczni wykonują je prawidłowo, w razie konieczności korygując błędy.
2. Nauczyciel staje lub siada w grupie dzieci i wydaje polecenie: „Zakrywamy prawą ręką prawe oko”. Potem „Zakrywamy lewą ręką lewe oko”, „Zakrywamy prawą ręką prawe ucho”, „Dotykamy prawą dłonią czubka nosa” itd. (cały czas ćwiczy z dziećmi i sprawdza, czy robią to prawidłowo). Następnie ćwiczenia powtarzają się z lewą ręką, a w kolejnym etapie przebiegają wg schematu: „zakrywamy lewą ręką prawe oko/prawą ręką lewe oko” itd.
3. Ćwiczenia z bibułą uczą kreślenia linii pionowych i poziomych oraz kół – bardzo istotnych dla nauki pisania, ponieważ każda litera w polskim alfabecie składa się z takich właśnie kształtów. Kreślenia linii pionowych należy uczyć od góry do dołu, poziomych – od lewej do prawej, a koła – w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara.
a) Kreślenie linii pionowych ćwiczymy, dając dzieciom jak najdłuższe paski bibuły. Ich zadaniem jest zebrać je w dłoni, przy wyprostowanej i uniesionej w górę ręce, przytrzymać jeden koniec trzema palcami (kciukiem, wskazującym i środkowym – potrzebnymi do prawidłowego chwytu pisarskiego), a następnie wypuścić drugi koniec, aby utworzyła się linia pionowa. Ćwiczenie należy powtórzyć kilkukrotnie.
b) Do ćwiczenia linii poziomych dzieci muszą zebrać w dłoni długi pasek bibuły, przytrzymując jeden koniec trzema wyżej wymienionymi palcami, a następnie wziąć wymach (od prawej do lewej), aby drugi koniec się rozwinął (im dłuższa bibuła, tym efektowniej będzie to wyglądać).
c) Kreślenie kół polega na chwyceniu w dłoń jednego końca bibuły i energicznym kręceniu całą, wyprostowaną ręką (raz lewą, raz prawą) w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
4. Bardzo przydatnym ćwiczeniem przygotowującym do pisania są tzw. leniwe ósemki – na przemian prawą i lewą dłonią dzieci kreślą na różnych wysokościach ósemki (w pionie lub poziomie). Żeby ćwiczenie było bardziej atrakcyjne, można je wykonywać ze wstążką, bibułą, sznurkiem itp.
5. Kolejna aktywność z bibułą polega na chwyceniu jej paska w obie dłonie – dzieci powinny postarać się rozłożyć je maksymalnie szeroko – a następnie zwijać jednocześnie oba końce, aby dłonie spotkały się pośrodku klatki piersiowej.
6. Doskonałym ćwiczeniem małej motoryki jest też owijanie pasków bibuły wokół dłoni i nadgarstków, a następnie – ruchem zamachowym – rozwinięcie ich.
7. Na koniec ćwiczeń z bibułą dzieci mogą zgnieść paski bibuły w kulki, podrzucać je i łapać albo wrzucać do przygotowanego pojemnika.
8. Kolejne ćwiczenia polegają na odtworzeniu za pomocą długiego, miękkiego, dość grubego sznura szlaczków, które wcześniej nauczyciel sporządza na wzór na 4-5 kartkach. Nie powinny być zbyt skomplikowane, aby dzieci nie frustrowały się przy ich układaniu.
9. Ćwiczenia z taśmą uczą koordynacji i równowagi. Aby je przeprowadzić, potrzebna jest duża sala albo korytarz. Na podłodze należy wylepić wzory, po których dzieci będą chodzić/biegać. Zaczynamy od prostych figur – kół, prostokątów, przechodząc do bardziej skomplikowanych szlaczków czy labiryntów.
Więcej ćwiczeń przygotowujących do nauki pisania można zobaczyć na webinarze przeprowadzonym przez Maję Zielińską. Nagranie dostępne jest na naszym profilu na Facebooku – facebook.com/ZmalujmyRazem/videos/1251011572125126
Udostępnij:
