Zajęcia plastyczne w plenerze, czyli o rozwijaniu motoryki małej na świeżym powietrzu
Czas czytania: 6 minut
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia w klasach I-III stawia nacisk na zabawę, szczególnie na aktywność na świeżym powietrzu. Korzystając z ciepłych wiosennych i letnich dni, wielu nauczycieli decyduje się na organizacje zajęć w plenerze: na placu zabaw, boisku czy w pobliskim parku. Dzieci je uwielbiają!
Oto kilka pomysłów na organizację zajęć plenerowych o charakterze twórczym.
1. Malowanie naturą
Do tej aktywności potrzebne będą farby plakatowe i arkusze papieru. Zadaniem dzieci jest moczenie znalezionych skarbów przyrody w farbie i odciskanie ich na arkuszu papieru. Aktywność może być wykonywana indywidualnie lub w grupie.
2. Malowanie cienia
Ćwiczenie rozwija nie tylko motorykę małą, ale również kompetencje matematyczne. Dzieci należy dobrać w pary. Jedno staje na brzegu arkusza papieru, tak aby rzucać cień na kartkę. Drugie, za pomocą flamastrów, obrysowuje cień. Następnie maluchy uzupełniają obrys cienia o części ciała, elementy garderoby. Każde z dzieci może wykonać swój obrys, lub pracować wspólnie nad jednym. Zadanie szczególnie polecane dla młodszych, w celu utrwalenia nazw części ciała.
3. Malowane stworki-potworki
Zabawa nieco podobna do poprzedniej, ale przeznaczona dla starszych. Jedno z dzieci staje na brzegu kartki, aby rzucać cień, ale stara się pozować w komiczny i ciekawy sposób. Może wykorzystać elementy przyrody w celu uatrakcyjnienia cienia. Drugie z dzieci obrysowuje cień. Następnie z wykonanego obrysu tworzą wymyślonego stworka. Każde dziecko powinno skomponować swój własny obraz, ponieważ może się poczuć urażone albo wyśmiane, jeśli koleżanka lub kolega wpadną na pomysł dorysowania mu ogona albo trzeciego oka. Jeśli samo coś sobie „dorobi”, będzie zadowolone. Oczywiście, wszystko zależy od grupy. Jeżeli jest zgrana, a dzieci czują się bezpiecznie, mogą wykonać zadanie w parach lub w grupach.
4. Wesołe buźki
Dzieci otrzymują szablon przedstawiający obrys twarzy. Ich zadaniem jest uzupełnienie obrazu o oczy, nos, włosy, uszy, wykorzystując elementy naturalne takie jak trawa, liście, patyki, kwiaty itp.
5. Makrama
Najmłodsi będą potrzebowali do jej wykonania sznurka oraz konstrukcji osadzonej na kole, np. hula hop, aby nauczyć się przewlekać sznurek na zmianę: górą i dołem. Dla starszaków lepiej zawiesić na patyku kilka sznurków. Ich zadaniem będzie wiązanie supełków – w ten sposób nauczą się podstawowej umiejętności przygotowującej do nauki wiązania sznurowadeł. Obie aktywności można zorganizować na dworze, w ramach kącika manualno-konstrukcyjnego.
6. „Niesamowity świat”
Bardzo popularne stało się malowanie na folii okręconej wokół nóg stołu lub konstrukcji na placu zabaw. Można to samo zadanie wykonać w sposób zdecydowanie bardziej ekologiczny: pomiędzy wybranymi elementami np. dwoma drzewami, rozwiesić arkusz papieru (brystolu, szarego albo z rolki). Dzieci mają za zadanie wyobrazić sobie, że pomiędzy elementami, na których umocowany jest papier, znajduje się przejście do magicznego świata, i przeniesienie nań swoich wizji.
7. Drzewem pisane
Kora każdego drzewa ma inną fakturę. Dzieci mogą się o tym przekonać, oglądając, dotykając i przytulając drzewa. Aby lepiej zapamiętały ich wyjątkowość, warto zlecić im odrysowanie pnia: do wybranego fragmentu należy przyłożyć kartkę i pocierać ją kredkami świecowymi, suchymi pastelami albo węglem. Bardzo często dzieci zaciekawione efektem swojej pracy, zaczynają odrysowywać inne otaczające je elementy przyrody i architektury.
8. Mapa naszego miasta
Zadanie bardzo podobne do poprzedniego, tylko zamiast odrysowywać drzewa i otaczającą przyrodę, dzieci tworzą mapę miasta. Każde otrzymuje arkusz papieru, pastele lub kredki świecowe i rysuje element z najbliższej przestrzeni miejskiej, który najbardziej mu się podoba. Może to być mur, studzienka, ogrodzenie, kostka brukowa, latarnia itp. Gotowe prace można połączyć przy pomocy taśmy klejącej, tworząc niepowtarzalną mapę miasta.
9. Album drzewa
Ludzie utrwalają wspomnienia, fotografując najważniejsze dla nich chwile i tworząc ze zdjęć albumy. Dzieci warto zaprosić do wspólnej zabawy w odgadywanie historii drzewa i stworzenia dla niego albumu. Zadaniem dzieci jest znalezienie różnych elementów, znajdujących się pod drzewem: gałęzi, liści, śmieci, nor itp. Ze znalezionych elementów tworzą historię, np. pod drzewem jest mnóstwo gałęzi i liści, bo przetrwało straszliwą burzę; niedaleko znajduje się norka, pewnie należy do polnej myszki, która postanowiła schronić się między korzeniami; porzucone papierki po cukierkach świadczą o tym, że bawiły się tutaj dzieci, pewnie w chowanego albo we wspinaczkę. Aby utrwalić powstałe historie, dzieci układają pod pniem obraz-album ze znalezionych skarbów.
10. Tkanina malowana kwiatami
Do wykonania tego zadania potrzebne będą: kawałek jasnej tkaniny, młotek, deska do krojenia i kwiaty. Kwiaty należy ułożyć na jednej części tkaniny w dowolny wzór, przykryć drugą, całość położyć na desce do krojenia i uderzać młotkiem. Wybijanie kwiatów należy robić z wyczuciem - jeżeli będą za bardzo ubite, zostanie z nich miazga. Gotowe tkaniny należy wystawić na słońce, aby obeschły.
11. Łapacze wiatru
Pracę można wykonać indywidualnie lub w grupie. Dzieci wyszukują w najbliższym otoczeniu skarby przyrody, następnie przywiązują je na sznurkach i mocują do patyka, doniczki, kawałka pieńka lub innego elementu, który będzie stanowił trzon łapacza. Gotową kompozycję warto powiesić na drzewie, będzie ciekawą dekoracją, szczególnie w wietrzne dni.
12. Mandala
Piękny i wdzięczny temat. Na ziemi (na arkuszu papieru albo dykcie) należy wyrysować okrąg. Zadaniem dzieci jest zebranie w najbliższym otoczeniu kamieni, gałęzi, liści, owoców lub kwiatów i ułożenie z nich kompozycji wewnątrz wytyczonego okręgu. Projekt najlepiej sprawdzi się jesienią, kiedy cała przyroda powili przygotowuje się do zimy. Wtedy najłatwiej o kolorowe skarby, jak kasztany, żołędzie, owoce czy liście.
13. „Od szczegółu do ogółu”
Malowanie na świeżym powietrzu może być wyjątkowo przyjemnym doświadczeniem, także dla dzieci. Należy jednak pamiętać, że natłok bodźców może je rozpraszać, dlatego lepiej zaproponować im malowanie tylko jednego wybranego elementu otoczenia (przyrody albo architektury): liścia klonu, kwiatu, latarni itp.
Marta Żurawska
Nauczyciel wychowania przedszkolnego